تروما یا آسیب به مثانه و دستگاه ادراری

به آسیب یا جراحتی که به اندام های تولید مثل یا ادراری وارد می شود، ترومای سیستم ادراری گفته می شود. این آسیب می تواند در پی تصادفات، ضربه و یا برخورد رخ دهد. حوادثی از جمله سقوط از ارتفاع، تصادف ماشین یا دوچرخه، مورد حمله اسلحه شیمیایی یا اسلحه های معمولی قرار گرفتن، معمولا منجر به این تروما می شوند. کلیه ها، میزنای ها، میزراه و اندام های تناسلی، از جمله اندام هایی می باشند که در این تروما دچار آسیب دیدگی می شوند. ترومای سیستم ادراری، عملکرد جنسی فرد و همچنین دفع ادراری وی را تحت تاثیر خود قرار داده و مشکلاتی برای فرد به وجود می آورد. در ادامه این مقاله به بررسی تروما یا آسیب به مثانه و دستگاه ادراری، به صورت دقیق تر می پردازیم.

شایع ترین علائم آسیب دیدگی مثانه شامل موارد زیر می شوند:

• وجود خون واضح درادرار
• تب
• درد شکمی
• کمردرد
• شروع ادرار سخت است
• کبودی در ناحیه زیرشکم
• ادرار دردناک
• جریان ضعیف ادرار
• عدم توانایی ادرار کردن
• آسیب دیدگی مثانه غالبا با شکستگی لگن همراه است

شایع ترین علائم آسیب دیدگی مجرا شامل موارد زیر می شوند:

• وجود خون در نوک مجرا
• وجود خون در ورودی واژن
• وجود خون در اولین نمونه ادرار بعد از تروما
• کبودی و یا تورم آلت تناسلی
• شکستگی لگن

شایع ترین راه هایی که مثانه آسیب می بیند عبارتند از:

• تصادف ماشین
• سقوط از مکان های مرتفع
• افتادن جسم سنگین روی قسمت پایینی شکم
• گلوله ها
• چاقوها
• ترکش
• مواد منفجره دست ساز (IED)

ترومای مثانه چگونه تشخیص داده می شود؟

روش اصلی تشخیص آسیب مثانه ، تهیه کلیشه های رادیوگرافی از مثانه پرشده با استفاده از ماده حاجب، به وسیله سوند مجرای ادراری می باشد. سپس لازم است که از مثانه خالی، کلیشه تهیه شود.

روش درمانی آسیب دیدگی مثانه چگونه می باشد؟

• درمان این بیماری به نوع و میزان آسیب دیدگی مثانه بستگی دارد. محل آسیب دیدگی، می تواند داخل صفاقی و یا خارج صفاقی باشد، نیز در روند درمانی آن بسیار موثر است. جراحی باز، شایع ترین روش درمانی برای این بیماری است. ترمیم لاپاراسکوپی نیز می تواند در برخی از شرایط کمک کننده باشد.
• توصیه می شود که آسیب های مثانه خارج صفاقی، با قرار دادن کاتتر درمان شوند. به طور استاندارد بهتر است که کاتتر به مدت دو تا سه هفته در محل مورد نظر، بر روی پارگی قرار گیرد؛ ولی در برخی از شرایط خاص، ضروری است که کاتتر برای مدت زمان طولانی تری، درون شکم بماند. توجه کنید که جهت ترمیم آن دسته از پارگی های خارج صفاقی ای که بعد از ۴ هفته تخلیه کاتتر بهبود پیدا نمی کنند، باید روش جراحی باز در نظر گرفته شود.
• اگر قسمت بالایی مثانه یا گردن مثانه آسیب دیده باشد، در اکثر اوقات بدون ترمیم جراحی، بهبودی حاصل نمی شود.
• آن گروه از بیمارانی که تحت درمان قرار می گیرند توجه کنند، که جهت تایید بهبودی، بعد از ترمیم لازم است سیستوگرافی انجام شود.

پس از درمان، چه عارضه هایی ممکن ایجاد شود؟

• آبسه لگن
• عفونت درون شکمی
• خونریزی
• نارسایی کلیه
• عفونی شدن مجاری ادراری و...
• لازم به ذکر است که علت ابتلا به این دسته از بیماری‌ ها و عارضه ها، تخلیه ادرار به نواحی داخل شکمی است.

در مورد ترومای کلیه، بیش تر بدانیم:

1. شایع ترین اندامی که در آسیب ها و ترومای دستگاه ادراری تناسلی آسیب می بیند، کلیه است. اکثر موارد آسیب کلیوی، با روش های غیرجراحی قابل درمان است.
2. سقوط از ارتفاع، تصادف با سرعت زیاد و یا ضربه مستقیم به پهلو، می تواند منجر به آسیب دیدن کلیه شود.
3. در روند درمان این بیماری، لازم است که به شرایط کلیه طرف مقابل و همچنین سابقه قبلی بیماری کلیوی وی توجه نمود.
4. نخستین علامت آسیب کلیوی، وجود ادرار در خون است. توجه کنید که میزان خون در ادرار ، هیچ ارتباطی با شدت آسیب دیدگی ندارد.
5. همانطور که پیش تر ذکر شد، درمان انتخابی در بیش تر موارد، روش های غیر جراحی است. مراقبت حمایتی، استراحت در بستر، سرم تراپی و آنتی بیوتیک، از جمله مواردی است که در درمان اولیه بیمار مورد استفاده قرار می گیرد.

سه ماه بعد از آسیب دیدگی، لازم است که بیماران از نظر موارد زیر پیگیری شوند:

• معاینه
• آزمایش ادرار
• بررسیهای تصویربرداری
• اندازه گیری های عملکرد کلیوی
• اندازه گیری فشارخون