باروری آزمایشگاهی (IVF) در افراد مبتلا به واریکوسل

ناتوانایی در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی را ناباروری می‌گویند. علت ناباروری در مردان و زنان متفاوت است. به عنوان مثال از علت ناباروری در مردان می‌توان اختلال در نعوظ و تولید اسپرم، ابتلا به بیماری‌های مزمن، مسدود بودن مسیر اسپرم، واریکوسل، استفاده بیش از حد از دخانیات و الکل، عدم نعوظ در بیضه‌ها و درمان‌های شیمی درمانی و غیره اشاره کرد.

واریکوسل به بزرگ شدن رگ‌های بیضه گفته میشود. هنگامی که یکی از عروق بیضه واریسی میشود فرایند گردش خون به سایر نواحی دستگاه تولید مثل مختل می‌گردد. کیسه بیضه وظیفه محافظت از بیضه ها را برعهده دارد. از آنجایی که به علت واریسی شدن این رگ‌ها، خون نمی‌تواند به قلب برگردد درون کیسه بیضه جمع می شود و باعث بزرگ شدن غیرطبیعی رگ‌ها خواهد شد. این وضعیت می‌تواند باعث کاهش تعداد اسپرم شود. روش های متعددی برای درمان واریکوسل وجود دارند که عمل جراحی واریکوسلکتومی یکی از آنها است.

عمل واریکوسلکتومی شامل بستن ورید های بیضه که به واریکوسل مبتلا هستند می باشد. مطالعات نشان داده اند که عمل واریکوسلکتومی، سبب بهبودی قطعه قطعه شدن DNA اسپرم می گردد. البته واریکوسلکتومی نمی تواند سبب بهبودی کامل اسپرم ها شود، که در این صورت باید از روش های کمک باروری از قبیل ای وی اف جهت درمان ناباروری استفاده کرد. لقاح آزمایشگاهی یا آی وی اف نوعی فناوری برای کمک به باروری است. در این روش، تخمک‌ها از تخمدان زنان استخراج شده (تخمک‌کشی) و در محیط آزمایشگاه با اسپرم بارور می‌شوند.

تخمک‌های بارورشده با نام رویان نیز شناخته می‌شوند. در آخرین مرحله‌ی آی وی اف، رویان‌ها به رحم مادر منتقل شده یا برای بارداری‌های بعدی فریز می‌شوند. تخمک و اسپرم مورد استفاده در روش ای وی اف الزاماً از زوجی که قصد باروری دارند گرفته نمی‌شوند ممکن است یک زوج به دلایل مختلف از سلول‌های تولیدمثلی افراد اهداکننده استفاده کنند. همچنین این امکان وجود دارد که رویان‌ها در رحم جایگزین یک فرد داوطلب قرار داده شوند.

علت واریکوسل

پزشکان علت اصلی واریکوسل را تشخیص نداده اند؛ ولی احتمال قوی ناشی از اختلالاتی است که در جریان خون رگ های وريدی بیضه رخ می دهد. این رگ ها خون را از بیضه ها به بیرون می رانند. در صورتی که جریان خون در این رگ ها به درستی برقرار نشود، می تواند باعث احتباس خون و گشادی رگ ها شود. در نتیجه واریکوسل روی می دهد. واريكوسل در٩٠٪‏ موارد در سمت چپ وجود دارد كه علت آن ورود وريد بيضه به وريد كليه و سپس به وريد اجوف است كه نسبت به بيضه ي راست مسير طولاني تري را طي ميكند.

علائم واریکوسل

این بیماری می تواند بدون علامت باشد؛ اما در حالت کلی، علائمی که بیشتر مشاهده می شوند، به صورت زیر است:

• اختلال باروری
• تورم سیاهرگ هایی که روی کیسه بیضه قرار دارند.
• بروز درد و گرفتگی در کیسه بیضه
• بزرگ بودن یکی از بیضه ها نسبت به دیگری
• تشکیل شدن توده بدون درد در کیسه بیضه
• احساس دردی که با ایستادن طولانی بروز می کند و با دراز کشیدن تسکین می یابد.
• درد فزاینده ای که پس از فعالیت های ورزشی نیز بیشتر می شود.
• تغییر اندازه بیضه ها
• دردی که با گرما تشدید می شود.

اثرات ای وی اف در بیماران واریکوسل

واریکوسل معمولاً سبب تغییرات پارامترهای مایع منی از قبیل کیفیت اسپرم، آسیب DNA اسپرم و تغییر در محیط مایع منی می شود. واریکوسل ممکن است یک ضایعه پیش رونده در ناباروری مردان باشد، اگرچه عوامل خطر در مردان مستعد به عوارض واریکوسل درمان نشده، هنوز مشخص نشده است. واریکوسلکتومی یک روش درمانی مقرون به صرفه بوده و می تواند سبب بهبود پارامترهای مایع منی، کیفیت اسپرم، میزان بارداری، درمان ناباروری، افزایش درصد موفقیت روش های کمک باروری (مانند IVF ) و افزایش میزان تولد نوزاد زنده در بیشتر مردان مبتلا به واریکوسل شود.

همچنین ممکن است واریکوسلکتومی گاهی میزان استفاده از روش های کمک باروری، جهت درمان ناباروری مردان را کاهش دهد. پژوهش ها نشان داده اند که کاهش یا افزایش شاخص DFI یا میزان قطعه قطعه شدن DNA اسپرم می تواند به عنوان عامل موفقیت یا عدم موفقیت روش های کمک باروری از قبیل IVF در نظر گرفته شود. همچنین میزان قطعه قطعه شدن DNA اسپرم در مردان مبتلا به واریکوسل، پس از انجام عمل واریکوسلکتومی می تواند بهبود یابد.

انجام واریکوسلکتومی پیش از روش های کمک باروری می تواند سبب افزایش میزان موفقیت باروری در این افراد شده و همچنین هزینه های مربوط به بارداری را به دلیل کاهش احتمال نیاز به IVF کمتر کند. استفاده از روش های کمک باروری از قبیل ای وی اف پس از عمل واریکوسلکتومی، روش مناسبی برای درمان آزواسپرمی و الیگواسپرمی می باشد.

علل انجام آی ‌وی ‌اف

دلایلی مانند ناهنجاری و مشکلات ژنتیکی، اختلال در تخمک‌گذاری، کاهش تعداد اسپرم و کم‌ تحرکی اسپرم مردانه، خارج شدن لوله ‌های رحمی و مسدود شدن و آسیب دیدن لوله‌ های رحمی ازجمله دلایل انجام روش ناباروری آی ‌وی ‌اف است. افزون بر این دلایل دیگر شامل ناتوانی اسپرم و اندومتریوز و حضور آنتی بادی علیه اسپرم و تخمک می ‌باشد. در حقیقت آن دسته از افرادی که روش ‌‌های گوناگونی برای درمان ناباروری را انجام دادند در پایان می‌توانند از این روش استفاده کنند.

مراحل آی وی اف

آی وی اف یک روش نوین در درمان علم نازایی است، آی وی اف طی چهار مرحله انجام می شود:

1. مرحله اول: در ابتدا داروهای برای بیمار تجویز می شود تا با مصرف آن تعداد تخمک ها به اندازه مناسب برسد.
2. مرحله دوم: سپس تخمک ها را با سوزن مخصوصی در اتاق عمل با یک بیهوشی سرپایی و کوتاه مدت تحت عنوان عمل برداشت تخمک یا پانکچر، تخمک ها برداشته می شود.
3. مرحله سوم: در مرحله سوم تخمک ها را در آزمایشگاه جنین شناسی در کنار اسپرم قرار داده، لقاح اسپرم و تخمک در این مرحله صورت می گیرد و جنین تشکیل می شود.
4. مرحله چهارم: در نهایت جنین تشکیل شده دو، سه و یا پنج روز را به داخل رحم مادر انتقال داده می شود. در مورد روش های تشخیص ناباروری بیشتر بدانید.

آمادگی های قبل از انجام ای وی اف

رعایت برخی موارد قبل از انجام ای وی اف و حین آن می‌تواند شانس یک بارداری موفق را افزایش دهد:

• تغذیه و وزن مناسب: تناسب اندام و داشتن وزن متعادل یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌ها برای داشتن یک بارداری موفق است. شما می‌توانید با در نظر داشتن سلامت و تعادل رژیم غذایی، شاخص توده‌ی بدنی (BMI) خود را در محدوده‌ی نرمال (بین 20 تا 25) نگه دارید.
• پرهیز از استعمال دخانیات و اجتناب از کافئین و نوشیدنی‌های الکلی: علاوه‌بر مضرات عمومی و شناخته‌شده‌ی نیکوتین و الکل، این دو ماده می‌توانند بر ای وی اف نیز اثر گذارند و شانس بارداری را کاهش دهند. همچنین بهتر است زمانی‌که برای ای وی اف آماده می‌شوید مصرف کافئین خود را تا جای ممکن کاهش دهید.
• مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌های مناسب: یکی از عوامل مؤثر بر کیفیت تخمک‌ها، سلامت بدن مادر است؛ بنابراین می‌توانید قبل از انجام ای وی اف با کمک یک آزمایش خون، سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن خود را بسنجید و پس از شناسایی کمبودهای بدن، این مشکل را با مصرف مکمل‌های غذایی مناسب برطرف کنید.
• کسب مهارت در روش‌های ریلکسیشن: استرس و اضطراب از شایع‌ترین احساسات زوج‌ها هنگام آماده‌سازی برای ای وی اف است. این احساسات منفی می‌توانند با تضعیف سلامت و کیفیت سلول‌های تولیدمثلی (اسپرم و تخمک)، شانس موفقیت ای وی اف را کاهش دهند. به همین جهت بهتر است از قبل با فرا گرفتن تکنیک‌های آرامش روح و جسم، خود را برای این چالش آماده کنید.

مراقبتهای بعد از ای وی اف

مراقبت‌های بعد از عمل ای وی اف می‌توانند درصد موفقیت را افزایش دهند. در ادامه به بایدها و نبایدهای بعد از ای وی اف می‌پردازیم:

• داروهای خود را مصرف کنید: ممکن است پزشک بعد از عمل ای وی اف برای شما دارو تجویز کند. داروهای خود را حتماً طبق دستور پزشک مصرف کنید و دوره‌ی درمان را کامل کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید: در این دوره از مصرف غذاهایی با ارزش غذایی پایین اجتناب کنید و از مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها غافل نشوید. در نظر داشته باشید که ممکن است شما در ابتدای ۹ ماه بارداری باشید. رژیم غذایی شما باید حاوی تمام ترکیبات ضروری مانند پروتئین و انواع ویتامین‌ها باشد.
• مصرف مکمل‌های فولیک اسید را تحت نظر پزشک آغاز کنید: مصرف فولیک اسید در دوران بارداری با سلامت جنین رابطه‌ی مستقیم دارد؛ ولی هرگز بدون مشورت با پزشک مصرف این مکمل‌ها را شروع نکنید.
• از برقراری رابطه ی جنسی بپرهیزید: رحم حین رابطه ی جنسی دچار انقباضاتی می‌شود که می‌توانند در اتصال رویان‌ها به دیواره‌ی رحم اختلال ایجاد کنند. همچنین فعالیت جسمی شدید در اولین روزهای پس از آی وی اف می‌تواند مانع از موفقیت این عمل شود.
• بلافاصله از بی بی چک استفاده نکنید: در نظر داشته باشید که حداقل حدود دو هفته طول می‌کشد تا رویان‌ها به رحم متصل شوند و هورمون‌های مخصوص بارداری توسط جفت تولید شده و وارد خون شوند. انجام تست بی بی چک بلافاصله پس از ای وی اف احتمالاً نتیجه‌ی منفی دارد؛ اما این نتیجه نشانگر عدم باروری شما نیست و فقط باعث افزایش اضطراب و نگرانی شما می‌شود.
• علائم خود را جدی بگیرید: اگر در روزهای پس از ای وی اف علائمی مانند درد شکم، نفخ، حالت تهوع، اسهال و استفراغ داشتید حتماً بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید. این علائم می‌توانند نشانه‌ی سندرم تحریک بیش‌ازحد تخمدان باشند.
• از گرمای شدید اجتناب کنید: گرمای شدید ناشی از دوش گرفتن با آب داغ، نشستن در وان حمام آب گرم یا سونا و جکوزی می‌تواند ای وی اف را به مخاطره بیندازد. توصیه می‌شود در هفته‌ی اول پس از ای وی اف به‌طورکل از وان حمام استفاده نکنید.

خطرات بارداری به روش آی وی اف

در اغلب موارد خطر و عوارض جدی در عمل آی وی اف وجود ندارد، و به ندرت این موارد رخ می دهد؛ اما برای آگاهی بیشتر لازم است از خطرات احتمالی بارداری به روش آی وی اف IVF نیز آگاه باشید:

• به دلیل قرار دادن چند نطفه در رحم و بارداری چندقلویی ممکن است جنین ها کاهش وزن داشته باشند یا زایمان زودرس اتفاق بیفتد.
• سقط جنین
• در دو تا پنج درصد موارد، احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد که به دلیل ایجاد لقاح در لوله های فالوپ این اتفاق می افتد و بارداری امکان ادامه یافتن نمی یابد.
• تورم تخمدان ها به دلیل تزریق هورمون که منجر به جمع شدن مایع در قفسه ی سینه و شکم می شود و به آن هایپر شدن تخمدان گفته می شود.
• امکان وجود حالت تهوع و استفراغ
• امکان وجود نفخ و معده درد شدید
• امکان بروز عفونت، خونریزی که در مواردی منجر به آسیب روده یا مثانه می شود.
• احتمال افزایش وزن زیاد در ۳ تا ۵ روز
• احتمال سرگیجه
• امکان وجود التهاب
• امکان آسیب به رگ ها و اندام های داخلی توسط سوزن جمع آوری تخمک
• امکان بروز استرس و اضطراب
• لازم به ذکر است بعضی محققان معتقدند که روش آی وی اف IVF ممکن است باعث نقص های حین تولد و یا سرطان تخمدان در مادر بشود؛ اما تا امروز شواهد پزشکی معتبر کافی برای این مدعا وجود ندارد و جامعه ی پزشکی معتقد است روش بارداری با آی وی اف IVF یک روش امن، کارآمد و مفید برای زوج های نابارور است و بدون نگرانی خاصی با مشورت پزشک می توانید برای انجام عمل آی وی اف IVF اقدام نمایید.

---

آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم
تلفن : 35548081 - 031

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• واریکوسل چیست و چگونه درمان میشود
  تاریخ انتشار : 1399-05-18تاریخ بروز رسانی : 1402-07-11


• تلقیح داخل رحمی اسپرم مردان مبتلا به واریکوسل
  تاریخ انتشار : 1402-04-23تاریخ بروز رسانی : 1402-07-23


• نقش تغذیه بانوان در ناباروری
  تاریخ انتشار : 1399-04-14تاریخ بروز رسانی : 1402-07-10


• بررسی آلودگی باکتریایی در اسپرم و احتمال ناباروری مردان
  تاریخ انتشار : 1402-03-17تاریخ بروز رسانی : 1402-03-27


• ناباروری زوجین چه دلایلی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-02-30تاریخ بروز رسانی : 1402-07-13

نظرات کاربران درباره این مطلب :مهرانه فدایی [ 1402-08-29 ]
سلام من 40 ساله هستم سه فرزند دختر دارم و آلان برای داشتن پسر میخوام ای وی اف انجام بدم دکترم امپول تجویز کرده آیا شانس پسر دار شدن هست یا نه البته تخمک های ضعیفی دارم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :